DijitalGundem.comDijitalGundem.com adresi satılıktır.

GSM Ağları ve Sistemleri

GSM ağı için her şirket farklı donanım sağlayıcıları ile çalışır. Çünkü GSM standardı sadece olması gereken özellikleri ve ayarlamaları içeren spesikifasyonları betimler ve hangi donanım aracının kullanılacağını belirtmez. 

Bu yazı ile yazı dizisinin orijinali ilk olarak E-Siber.com’da 2009‘da Mekin Pesen tarafından yayınlanmıştır. Domain adresi değişikliği nedeniyle yazı buraya taşınmıştır. Bu yazı izinsiz olarak hiçbir şekilde başka bir yerde kullanılamaz.

 

ANAHTARLAMA(LI) SİSTEM(İ) (Switching System)

Anahtarma sistemi arama işleme ve abonelerle ilgili fonksiyonları içerir ve aşağıdaki fonksiyonel birimlerden oluşur:

  1. Ev Yerleşimi Kaydı (Home Location Register – HLR)
    Depolama ve abonelerin yönetimi ile ilgili bir vertabanıdır. Aboneler, abonelerin servis profili, adres bilgisi ve aktiflik durumu gibi bilgileri barındıran çok önemli bir veritabanıdır. Herhangi bir operatöre üye/kayıt olduğunuzda aslında o operatorün HLR’sine kaydoluyorsunuz demektir.
  2. Mobil Servisleri Anahtarlama Sistemi (Mobile Services Switching Center – MSC)
    Sistemin telefon anahtarlama fonksiyonlarını gerçekleştirir. Veri sistemlerinden ve diğer telefonlardan gelen ve giden çağrıları kontrol eder. Ayrıca ücretlendirme, ağ arayüzleri, genel kanal sinyalleme gibi işlemleri de gerçekleştirir.
  3. Ziyaretçi Yerleşimi Kaydı (Visitor Location Register – VLR)
    MSC servisine gelen ziyaretçiye gerekli hizmetin verilmesi için lazım olan geçici bilgilerin depolandığı bir veritabanıdır. Daima MSC ile entegre halindedir. Cep telefonu yeni bir MSC alanına girdiğinde VLR o MSC’ye bağlanarak HLR’sinden abone hakkındaki gerekli bilgileri talep eder. Sonra eğer kullanıcı yine aynı MSC alanında iken bir arama gerçekleşirse artık VLR, her seferinde HLR’ye tekrar be tekrar bağlanmak zorunda kalmaz.
  4. Yetkilendirme Merkezi (Authentication Center – AUC)
    Her bir arama için güvenliği ve kullanıcının kimlik bilgilerini doğrulayan yetkilendirme ve şifreleme parametrelerini sağlayan bir birimdir.
  5. Donanım Kimlik Kaydı (Equipment Identity Register – EIR)
    Çalınmış, yetkisiz ya da kusurlu cep telefonlarının çağrı yapmasını engelleyen mobil donanım bilgilerini içeren bir veritabanıdır. AUC ve EIR, sistem içinde birlikte ortak düğüm noktası oluştururlar.

 

BAZ İSTASYONU SİSTEMİ (Base Station System – BSS)

Bütün radyo ile ilgili fonksiyonlar bu sistem içinden gerçekleştirilir. Bu iki kısma ayrılır:

  1. BSC — Baz ıstasyonu Kontrolörü. MSC ile BTS arasındaki bütün kontrol fonksiyonlarından ve bunlar arasındaki fiziksel bağlantıdan sorumludur. Handover, hücre konfigurasyon bilgisi, radyo frekansının (RF) kontrolü, baz istasyonundaki güç seviyesi gibi işlemleri düzenler/sağlar/yönlendirir. Birkaç tane BSC aynı anda bir tane MSC’nin kontrolü altındadır.
  2. BTS — Baz Alıcı-Verici ıstasyonu. Ağ içindeki her bir hücreye servis götürmek için çeşitli anten donanımlarından oluşan bir ekipmandır. Bildiğimiz baz istasyonudur. Cep telefonu ile GSM ağı arasındaki radyo arayüzünü kontrol eder/yönlendirir. Her baz istasyonunun aynı anda en fazla kaç cep telefonuna hizmet edeceği donanımla ve operatörle ilgili bir işlemdir. Grup halindeki BTS’ler bir BSC tarafından kontrol edilirler.

 

 

OPERASYON VE DESTEK SİSTEMİ (Operation and Support System – OSS)

Operasyon ve Bakım Merkezi (Operations and Maintenance Center – OMC) anahtarlama ve baz istasyonu kontrolörü sistemindeki bütün ekipmanlara bağlı bir sistemdir. OMC’nin yürütme ve yerine getirme işlemleri Operasyon ve Destek Sistemi (Operation and Support System – OSS) olarak adlandırılır. OSS hangi ağ operatorünün sistemi kontrol edeceğinden ve gözlemleyeceğinden çıkan fonsiyonel mahiyete sahip bir sistemdir. OSS’nin amacı bir GSM ağı için müşteriye merkezi, bölgesel ve yerel bakım aktivitelerinin uygun ve etkili bir ücrette önerilmesidir. OSS’nin önemli bir fonksiyonu da farklı operasyon ve bakım organizasyonları için ağ önizlemesi ve bakım aktiviteleri desteği vermektir.

 

AĞ İÇİNDEKİ DİĞER FONKSİYONEL BİLEŞENLER

  1. Mesaj Merkezi (Message Center – MXE) — Entegre ses, fax ve veri mesajlamasını sağlayan bir düğüm noktasıdır. Özellikle kısa mesaj servisi (SMS), hücresel yayın, sesli mesaj, fax mesaj, e-posta ve bazı bildirimleri sağlar.
  2. Mobil Servis Düğümü (Mobile Service Node – MSN) — Mobil akıllı ağları idare eden bir düğüm noktasıdır.
  3. Geçit Mobil Servisleri Anahtarlama Merkezi (Gateway Mobile Services Switching Center – GMSC) — İki ağı birbirine bağlamak için bir düğüm noktasıdır. Geçit sıklıkla MSC içinde tamamlanır. Bundan dolayı MSC, GMSC olarak da nitelendirilir.
  4. GSM Birbirleriyle Çalışma Birimi (GSM Interworking Unit – GIWU) — GIWU hem donanım hem de yazılımdan oluşan, çeşitli ağlar içinde veri iletişimi için bir arayüzü görevi görür. GIWU ile kullanıcılar aynı çağrı sırasında konuşma ve veri arasında tercihte bulunabilirler. GIWU donanım ekipmanı MSC/VLR’nin bünyesindedir.

 

GSM AĞ ALANLARI ve SAHALARI

GSM ağı iç içe geçmiş/geçmeli coğrafik sahalardan/alanlardan oluşur. En içteki ve küçük olan (cell) bir baz istasyonunun kapsayabildiği kadar olan sahadır. Onun üstünde ise birkaç baz istasyonunun (BTS) oluşturduğu yerleşim/mevki sahası/alanı (location area-LA) vardır. Yerleşim/mevki sahalarının da üstünde bir MSC tarafından kontrol edilen MSC/VLR servis sahası vardır. Bütün bu alt sahaların en tepesinde ise bir operatorün kontrolündeki tüm iletişim içeren genel yer mobil ağları (public and mobile network – PLMN) servis alanı/sahası vardır.

Cell (hücre) sadece bir tane baz istasyonunun kapsadığı alandır. GSM ağı her bir hücreyi “hücre küresel kimliği (Cell Global Identity – CGI)” isimli bir numarayla adlandırır. Yerleşim/Mevki sahası (LA) ise hücrelerden oluşmuş bir gruptur. Her bir LA bir veya birden çok baz istasyonu kontrolörü (BSC) tarafından kullanılır. Fakat sadece bir MSC altındadır. Herbir LA için yerleşim/mevki sahası kimlik numarası (LAI) atanır. 

Bir MSC/VLR servis sahası ise bir MSC tarafından kontrol edilen ve MSC içindeki VLR tarafından kaydedilen ve ulaşılabilir olan, GSM ağının önemli bir parçasıdır.

Bir Yorum Yazın